Sobiescy i Stuartowie. Czaszka – fragment z nagrobka Marii Karoliny z Sobieskich de Bouillon, Lorenzo Mattieli, ok. 1746

Marmurowa rzeźba przedstawiająca czaszkę pochodzi z nagrobka księżnej Marii Karoliny de Bouillon, zw. Charlottą (1697–1740), wnuczki i ostatniej potomkini Jana III Sobieskiego. Maria Karolina była córką Jakuba Ludwika Sobieskiego i Jadwigi Elżbiety neuburskiej. Urodziwa i inteligentna, cieszyła się na oławskim dworze swego ojca względami wielbicieli, wśród których znajdowali się m. in. Jakub Edward Stuart (późniejszy mąż jej siostry, Marii Klementyny)  oraz darzony wielką, wzajemną miłością Michał Kazimierz Radziwiłł „Rybeńko”. Ostatecznie jednak w 1723 r. Karolina poślubiła Fryderyka Maurycego, księcia de Turenne, a po jego nagłej śmierci kilka dni po ślubie - została wydana za jego brata Karola Gotfryda de la Tour d’Auvergne, księcia de Bouillon. Nieudane małżeństwo zakończyło się rozwodem. Karolina Sobieska wyjechała na Śląsk, a w 1735 r. osiadła w rodzinnej Żółkwi. Zmarła w 1740 r. Przed śmiercią na swojego głównego spadkobiercę wyznaczyła dawnego ukochanego, Michała Kazimierza Radziwiłła.

Zabalsamowane serce Charlotty jest przechowywane w kolegiacie w Żółkwi. Ciało natomiast spoczęło w Warszawie, w kościele sióstr sakramentek p.w. św. Kazimierza, założonym w 1688 r. przez babkę Karoliny, Marię Kazimierzę Sobieską i hojnie uposażanym przez samą Karolinę. Fundatorami nagrobka księżnej byli wykonawcy jej testamentu - książę Michał Kazimierz Radziwiłł oraz kanclerz wielki koronny, późniejszy biskup krakowski, Andrzej Stanisław Załuski.

Pomnik nagrobny Marii Karoliny de Bouillon, powstały w 1746 r. ma formę arkady ujmującej sarkofag ze stojącym na nim portretem księżnej w owalnej plakiecie osłoniętej girlandą. Ukazane po lewej stronie putto zdaje się podtrzymywać sarkofag, po prawej natomiast pochyla się płacząca postać alegoryczna. W górnych częściach pilastrów wspierających arkadę widnieją symbole wanitatywne – płonące znicze i czaszki spowite w woal. Całość jest osadzona na wydatnym cokole zawierającym tablicę inskrypcyjną.

Ciekawy jest program ideowy pomnika: na boku sarkofagu została ukazana pęknięta tracza - herb Sobieskich Janina, sygnalizująca wygaśnięcie rodu. Umieszczony poniżej putta kartusz z mitrą książęcą zawiera herb rodziny de Bouillon. Postać kobieca jest personifikacją Rzeczypospolitej opłakującej zmarłą: w traczy u jej stóp widnieją herby Polski i Litwy.

Autorem marmurowego medalionu z profilowym popiersiem księżnej jest Lorenzo Mattielli, włoski rzeźbiarz działający na dworze Augusta III w Dreźnie. Pozostałe elementy, wykonane w stiuku i marmurze, są dziełem nieokreślonego dotychczas warsztatu warszawskiego

Nagrobek uległ zniszczeniu w 1944 r. W 1961 r. został zrekonstruowany przez Antoniego Szymanowskiego. Drzeworyt Juliana Schübelera, zamieszczony w dziele Józefa Łoskiego pt. Jan Sobieski, jego rodzina, towarzysze broni i współczesne zabytki (Warszawa 1883), pokazuje pierwotny stan zabytku, należącego do najokazalszych późnobarokowych nagrobków medalionowych w Polsce.

W 2020 r. wśród zachowanych w Muzeum Archidiecezji Warszawskiej szczątków lapidarialnych zidentyfikowano fragmentarycznie zachowaną czaszkę – element nagrobka Charlotty.