Giętkie, przenikliwe, szybujące do nieba wysokie soprany i mezzosoprany stały się obiektem uwielbienia w XVIII stuleciu. Zgodnie z ówczesną konwencją opery włoskiej określały one parę głównych bohaterów, a połączone razem – „uosabiały jedność, którą para osiągała w zakończeniu opery i reprezentowały jej wyidealizowaną miłość”[2]. To dla tych głosów powstały w osiemnastowiecznej operze włoskiej najpiękniejsze partie. Uwielbieniem graniczącym z ubóstwieniem obdarzano głosy kastratów, które, jak w XIX w. tenory, wyrażały i symbolizowały męskość, szlachetność, heroizm. Bez wątpienia do kastratów w tym czasie należała władza w teatrze, w sensie dosłownym i przenośnym. To oni kreowali partie władców, książąt, zwycięzców i kochanków, ale też za pomocą zmysłowego, mocnego głosu władali emocjami swojej publiczności. Szczególnie pierwszą połowę XVIII w. bez wahania można nazwać złotym czasem ich sztuki. Włoskich śpiewaków spotykamy wówczas we wszystkich ważnych ośrodkach operowych od zachodu do wschodu i od północy na południe Europy.[…]
Fragment pochodzi z podrozdziału „Kastrat. Głos Rzymu” z książki Anety Markuszewskiej, W cieniu korony. Muzyka w polityce Jakuba III Stuarta i jego żony Marii Klementyny Sobieskiej w Rzymie (1719–1735) wydanej przez Muzeum Pałacu Króla Jana III w Wilanowie, Warszawa 2024
W repertuarze zadedykowanym Stuartom występowali znakomici kastraci. Obok Farinellego, w honorujących ich operach wystąpili najwybitniejsi kastraci epoki jak: Giovanni Carestini (ok.1704-ok.1760), Gaetano Majorano znany jako Caffarelli (1710-1783), Gaetano Berenstadt (1687-1734), Domenico Gizzi (1687-1758), Nicola Grimaldi (1673-1732) znany jako Nicolini, Gaetano Fontana (1692-1739) znany jako Farfallino i wielu innych.
Przypisy
[1] Anne-Louise Germaine de Stael-Holstein, Korynna czyli Włochy, tłum. Ł. Rautenstrauchowa i K. Witte, oprac. A. Jakubiszyn-Tatarkiewiczowa, Wrocław 1962, s. 226.
[2] Naomi André, Voicing Gender. Castrati, Travesti, and the Second Woman in Early-Nineteenth-Century Italian Opera, Bloomington–Indianapolis 2006, s. 90.
